Gói thầu tư vấn là gói thầu cung cấp một trong các dịch vụ tư vấn được pháp luật quy định.
Gói thầu phi tư vấn (Non-Consulting Package)
Gói thầu phi tư vấn - danh từ, trong tiếng Anh được sử dụng bởi cụm từ Non-Consulting Package.
Gói thầu phi tư vấn được hiểu là gói thầu mà dịch vụ tư vấn có mức độ sử dụng "chất xám" ít hơn so với gói thầu tư vấn.
Những dịch vụ như: chăm sóc cây xanh, viết báo cáo cho một công việc, dịch vụ bảo hiểm công trình, vận chuyển hàng hóa, đo đạc địa chính, dịch vụ trong lĩnh vực công nghệ thông tin như trình bày website, dịch vụ lắp đặt và bảo dưỡng máy móc thiết bị, đào tạo,... được xếp vàp nhóm dịch vụ phi tư vấn.
Trong phạm vi dự án đầu tư, gói thầu dịch vụ phi tư vấn xuất hiện ở cả giai đoạn chuẩn bị đầu tư và thực hiện đầu tư. Nhà thầu cung cấp dịch vụ phu tư vấn có thể là một cá nhân, nhóm cá nhân hoặc doanh nghiệp.
Gói thầu xây lắp (Construction Work Package)
Gói thầu xây lắp - danh từ, trong tiếng Anh được dùng bởi cụm từ Construction Work Package.
Gói thầu xây lắp là gói thầu liên quan đến xây dựng và lắp đặt các công trình, hạng mục công trình dân sự hoặc quân sự như xây dựng nhà ở, nhà làm việc, trường học, bệnh viện, công trình thủy lợi, công trình hạ tầng kĩ thuật của địa phương hay quốc gia, căn cứ quân sự...
Các gói thầu xây lắp hình thành ở giai đoạn thực hiện dự án. Nhà thầu tham gia đấu thầu xây lắp được gọi là nhà thầu xây lắp hoặc nhà thầu xây dựng. Khác với nhà thầu tư vấn và nhà thầu phi tư vấn, nhà thầu xây lắp thường là doanh nghiệp với năng lực tài chính và kĩ thuật nhất định bởi họ phải sử dụng nhiều lao động cùng với nhiều chủng loại máy móc thiết bị thi công.
Nhà thầu còn phải tạm ứng một phần tiền khi thực hiện công việc cho bên mời thầu nếu trúng thầu rồi sau đó mới được thanh toán.
Gói thầu hàng hóa là gói thầu trong đó sản phẩm mà bên mời thầu cần mua sắm trong trường hợp này là hàng hóa các loại như thuốc men, trang phục, bàn ghế làm việc, máy móc thiết bị, phương tiện vận tải, nguyên vật liệu... Chủ yếu các loại hàng hóa mà bên mời thầu cần mua là hàng hóa sản xuất sẵn và đang lưu thông trên thị trường.
Khi đó, nhà thầu cung cấp hàng hóa có thể là nhà phân phối hoặc nhà sản xuất. Trong một số trường hợp khác, bên mời thầu muốn mua hàng hóa được sản xuất theo yêu cầu cụ thể của mình thì nhà thầu chỉ có thể là nhà sản xuất vì nhà thầu sau khi được lựa chọn và kí kết hợp đồng mới tiến hành sản xuất hàng hóa đó. (Theo Giáo trình Đấu thầu, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân)
Về vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có ý kiến như sau:
Theo quy định tại Khoản 1, Điều 23 Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13 và Mục 2 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP, gói thầu xây lắp công trình đơn giản đã có thiết kế bản vẽ thi công được phê duyệt và có giá gói thầu không quá 5 tỷ đồng được áp dụng hình thức chào hàng cạnh tranh.
Theo đó, cần căn cứ vào tính chất của gói thầu mà chủ đầu tư xác định gói thầu là đơn giản hay phức tạp.
Liên quan đến việc ban hành Thông tư hướng dẫn, ngày 27/10/2015, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã ban hành Thông tư số 11/2015/TT-BKHĐT quy định chi tiết lập hồ sơ yêu cầu đối với chỉ định thầu, chào hàng cạnh tranh (trong đó có mẫu hồ sơ yêu cầu chào hàng cạnh tranh cho gói thầu xây lắp) thay thế Thông tư số 11/2010/TT-BKH ngày 27/5/2010 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư quy định chi tiết về chào hàng cạnh tranh.
Một số quy định của pháp luật liên quan đến dịch vụ tư vấn trong gói thầu tư vấn:
Liên quan đến dịch vụ tư vấn (trong gói thầu tư vấn), Nhà nước đã đưa ra những quy định về điều kiện ưu đãi trong đấu thầu dịch vụ tư vấn như sau:
+ Nhà thầu được hưởng ưu đãi khi tham gia đấu thầu trong nước hoặc đấu thầu quốc tế để cung cấp hàng hóa mà hàng hóa đó có chi phí sản xuất trong nước chiếm tỷ lệ từ 25% trở lên.
+ Đối tượng được hưởng ưu đãi khi tham gia đấu thầu quốc tế để cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, xây lắp bao gồm các đối tượng cụ thể sau đây:
Nhà thầu trong nước tham dự thầu với tư cách độc lập hoặc liên danh;
Đối tượng được hưởng ưu đãi khi tham gia đấu thầu trong nước để cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, xây lắp bao gồm: Nhà thầu có từ 25% trở lên số lượng lao động là nữ giới;
Nhà thầu có từ 25% trở lên số lượng lao động là thương binh, người khuyết tật; Nhà thầu là doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ.
Như vậy, khi đảm bảo những điều kiện cụ thể như trên, cá nhân, tổ chức (nhà thầu) với gói thầu tư vấn của mình sẽ được hưởng những ưu đãi nhất định.
Từ những nội dung phân tích ở trên, gói thầu tư vấn là gói thầu cung cấp một trong các dịch vụ tư vấn được pháp luật quy định. Liên quan đến gói thầu này, Nhà nước đưa ra những quy định về mức ưu đãi áp dụng.
Gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn được chỉ định thầu cần đáp ứng những điều kiện gì?
Khi được áp dụng hình thức chỉ định thầu, gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn cần phải đáp ứng những điều kiện nhất định theo quy định của pháp luật. Cụ thể, theo quy định tại Khoản 2 Điều 22 Luật đấu thầu 2013, việc thực hiện chỉ định thầu đối với gói thầu tư vấn phải đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:
+ Gói thầu dịch vụ tư vấn phải có quyết định đầu tư được phê duyệt, trừ gói thầu tư vấn chuẩn bị dự án.
+ Gói thầu dịch vụ tư vấn phải có kế hoạch lựa chọn nhà thầu được phê duyệt.
+ Một điều kiện nữa cần được đảm bảo là gói thầu dịch vụ tư vấn đã được bố trí vốn theo yêu cầu tiến độ thực hiện gói thầu;
+ Gói thầu dịch vụ tư vấn có dự toán được phê duyệt theo quy định, trừ trường hợp đối với gói thầu EP, EC, EPC, gói thầu chìa khóa trao tay;
+ Nhà đầu tư với gói thầu dịch vụ tư vấn phải có thời gian thực hiện chỉ định thầu kể từ ngày phê duyệt hồ sơ yêu cầu đến ngày ký kết hợp đồng không quá 45 ngày. Đối với trường hợp gói thầu có quy mô lớn, phức tạp không quá 90 ngày;
+ Một điều kiện khác cần đảm bảo trong gói thầu tư vấn là Nhà thầu được đề nghị chỉ định thầu phải có tên trong cơ sở dữ liệu về nhà thầu của cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động đấu thầu.
Trên đây là những điều kiện mà gói thầu tư vấn dịch vụ cần phải đảm bảo khi được áp dụng hình thức chỉ định thầu. Những điều kiện này mang tính áp dụng chung nhất, buộc các nhà đầu tư phải tuân thủ thực hiện. Những điều kiện này giúp việc áp dụng hình thức chỉ định thầu với gói thầu dịch vụ tư vấn được diễn ra chuẩn chỉnh, đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, đây là cơ sở để Nhà nước quản lý hoạt động đấu thầu của các cơ quan, tổ chức, cá nhân một cách hiệu quả, toàn diện nhất. Hay nói cách khác, việc thực hiện chỉ định thầu đối với gói thầu tư vấn phải đáp ứng đủ các điều kiện nêu trên thì mới đúng theo quy định của pháp luật. Công tác quản lý Luật đấu thầu từ đó đạt hiệu quả tối ưu nhất.
Hiện nay, Nhà nước ngày càng đẩy mạnh công tác quản lý Nhà nước về Luật đấu thầu. Chỉ khi nào tuân thủ đầy đủ các quy định mà Nhà nước đưa ra, hoạt hoạt động đấu thầu của người dân mới được Nhà nước công nhận. Đồng thời, chất lượng đấu thầu cũng được đảm bảo, ngạch kinh tế Nhà nước qua đấu thầu từ đó cũng đạt hiệu quả tốt nhất.
Văn bản pháp luật sử dụng trong bài viết:
Nghị định 63/2014/NĐ-CP Hướng dẫn Luật đấu thầu về lựa chọn nhà thầu.